Մէկուկէս դար առաջ, Կոստանդնուպոլսոյ մէջ կը ծնէր վիպասան Շիրվանզադէի խօսքերով՝ «ծիծաղի համար ծնուած մեծագոյն հայ երգիծաբանը» Յակոբ Պարոնեանէն ետք։ Երուանդ Օտեան պիտի գերազանցէր հայոց երգիծաբանութեան հայր Պարոնեանը իր արտադրութեան թիւով ու տեսականիով։ Ան ունէր որեւէ պահու արտադրելու իւրայատկութիւնը։ Օտեանի գործերը յաճախ հրատարակուած են օրաթերթերուն մէջ որպէս թերթօն, ֆրանսական feuilleton -ի օրինակով. շատերը լոյս տեսած են առանձին գիրքով, իսկ ուրիշներ՝ երկար տասնամեակներ անտիպ մնացած։
Օտեան ծնած էր 19 Սեպտեմբեր 1869ին ու հասակ առած՝ քաղաքական գործիչ ու պետական պաշտօնատար հօրեղբօր՝ Գրիգոր Օտեանի յարկին տակ, ուր ականատես եղած է գրական յայտնի անուններու զրոյցներուն, բանավէճերուն։ Մէկ տարի (1882-1883) Պէրպէրեան վարժարան յաճախելէ ետք, իր ֆիզիքական տկարութեան պատճառով կը ձգէ ու կ՚անցնի տնային անձնական դասերու եւ անյագուրդ ընթերցանութեան՝ հայերէն ու ֆրանսերէն լեզուներով։
Գրական ասպարէզ նետուած է 1887ին թարգմանութեամբ եւ գրական ուսումնասիրութիւններով։ Հինգ տարի ետք, Պոլսոյ յայտնի «Հայրենիք» օրաթերթին օգնական խմբագիրը դարձած է՝ Արփիար Արփիարեանի օրով։ Ան յարատեւօրէն քրոնիկ արտադրած է, պատմուածքներ եւ վիպակներ ու վէպեր, իր նիւթերը վերցնելով ընկերային եւ քաղաքական կեանքէն։ 1896ին Օտեան դարձած է «Հայրենիք»ի խմբագիր, սակայն նոյն տարին, երբ հալածանքն ու ջարդը սկսած էին Պոլսոյ մէջ, ստիպուած է լքել Օսմանեան կայսրութիւնը։ Յաջորդ տասներկու տարիները տարագրութեան մէջ ապրած է՝ Յունաստան, Փարիզ, Անգլիա, Աւստրիա, Հնդկաստան ու Եգիպտոս, ինչ որ յետագային նկարագրած է «Տասներկու տարի Պոլսէն դուրս» (1912-1913) յուշագրութեան մէջ։ Հրատարակած է քանի մը թերթեր Յունաստանի, Փարիզի եւ Եգիպտոսի մէջ, եւ գրած քանի մը գործեր, ինչպէս նաեւ՝ պատմուածքներու շարք մը «Յեղափոխութեան մակաբոյծները» անունին տակ (1899)։
Օսմանեան յեղափոխութենէն ետք, Օտեան 1909ին Պոլիս վերադարձած է։ Շարունակած է գրական գործը, հրատարակելով բազմաթիւ երգիծական թերթեր։ 1909-1915 շրջանին արտադրած է իր քաղաքական եւ ընկերային-երգիծական գլուխ գործոցներէն մէկ քանին. «Ընկեր Փանջունի»ի առաջին երկու բաժինները (1910 եւ 1914), «Ընտանիք, պատիւ, բարոյական» (1910), «Վաճառականի մը նամակները» (1914), «Թաղականին կնիկը» (1915), երկու արկածախնդրական վէպեր Ապտուլ Համիտի բռնապետական կառավարութեան մասին՝ «Ապտուլ Համիտ եւ Շերլոք Հոլմս (1911) եւ «Սալիհա Հանըմ կամ բանակը բռնաւորին դէմ» (1912), եւ քաղաքական ներկայացուցիչներու երգիծական դիմաստուերները՝ ««Մեր երեսփոխանները» (1913) խորագրով։ Օտեան նաեւ ֆրանսերէնէ հայերէնի թարգմանած է Լէոն Թոլսթոյի «Յարութիւն»ը (1910) եւ «Աննա Քարանինա»ն (1911), ինչպէս նաեւ Էմիլ Զոլայէն, Ֆէոտոր Տոսթոյեւսքիէն, Մաքսիմ Կորքիէն, Մարք Թուէյնէն եւ ուրիշներէ գործեր։
Օտեան յաջողած է խուսափիլ Ապրիլ 24, 1915ի ձերբակալութիւններէն, բայց Օգոստոսին թուրք ոստիկանութեան ձեռքը ինկած ու աքսորուած է։ Սակայն, երեք ու կէս տարի վերապրած է աքսորականի կեանքին, զոր նկարագրած է իր յուշագրութեան մէջ՝ «Անիծեալ տարիներ» (1918-1919)։ Պոլիս վերադարձած է Հոկտեմբեր 1918ի զինադադարէն ետք եւ վերսկսած՝ գրական գործունէութեան, վերստին աշխատակցելով թերթերու —միաժամանակ քանի մը թերթերու մէջ ամէնօրեայ սիւնակներ լեցնելով— մինչ կարգ մը թերթեր կը խմբագրէր եւ վէպեր կը գրէր, ինչպէս՝ «Թիւ 17 խաֆիէն» (1919-1921) եւ այլն։
Այլ մտաւորականներու օրինակով, Օտեան լքած է Կոստանդնուպոլիսը 1922ին քեմալական շարժումի յաղթանակէն ետք եւ փոխադրուած՝ Պուքրէշ (Ռումանիա)։ Երկու տարի ետք, անցած է Թրիփոլի (Լիբանան), ապա՝ Գահիրէ (Եգիպտոս)։ Իր մահկանացուն կնքած է 3 Հոկտեմբեր 1926ին ու թաղուած՝ Մար Մինայի գերեզմանատան մէջ։ Օտեանի գործերը թարգմանուած են քանի մը լեզուներու՝ թրքերէն, ֆրանսերէն, պուլկարերէն, յունարէն, սպաներէն եւ այլն։ «Ընկեր Փանջունի»ն եւ «Անիծեալ տարիներ»ը թարգմանուած են նաեւ անգլերէնի։
1964ին Օտեանի «Կեղծ լրտեսը» պատմուածքը Հենրիկ Մալեանի բեմադրութեամբ դարձած է «Մսիօ Ժագ եւ միւսները» ֆիլմաշարի մէկ բաժինը՝ Հայֆիլմի արտադրութեամբ։ Մօտաւորապէս երեք տասնամեակ ետք, 1992ին, Արման Մանարեան բեմադրած է «Ընկեր Փանջունի» ժապաւէնը, որ կրկին Հայֆիլմի արտադրութիւնն էր, Հայաստանի մէջ։ Երեւանի փողոց մը եւ դպրոց մը կը կրեն Երուանդ Օտեանի անունը։
